Zonne-energie speelt essentiële rol in duurzame lokale energietransitie

We zouden het bijna vergeten door de corona-crisis, maar de duurzame energietransitie is in deze onzekere tijden belangrijker dan ooit. In de noodzakelijke omslag naar schone energie spelen zonneparken een cruciale rol. Zij leveren niet alleen een belangrijke bijdrage om de lokale en regionale klimaatdoelen te behalen, maar bieden gemeentes ook een aantal andere interessante voordelen.

Nederland heeft stevige ambities om de CO2 uitstoot de komende jaren te verminderen en in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. Om dit doel te halen zijn bindende internationale afspraken en maatregelen vastgelegd in het Klimaatakkoord.

Dertig energieregio’s in Nederland spelen hierin een sleutelrol en stellen momenteel ieder hun eigen concept Regionale Energie Strategie (RES) op voor de regionale opwek, opslag en transport van duurzame energie. Deze regio-strategieën worden in nauwe samenwerking met gemeentes ontwikkeld. 

Snel schakelen

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat alle energieregio’s samen in 2030 ten minste 35 terawattuur aan grootschalige duurzame elektriciteit op land opwekken.

Zeventig procent van de energieregio's heeft inmiddels een plan klaar dat later dit jaar door het Planbureau voor de Leefomgeving zal worden getoetst. Deze transitie is een hele opgave, maar als de coronacrisis wel iets wel heeft aangetoond, is het dat wij met z’n allen - als het moet - heel snel kunnen schakelen.

De snelheid waarmee we ons aangepast hebben aan de huidige situatie is een lichtend voorbeeld voor de energietransitie waar we voor staan. 

Lokale zonneparken cruciaal

Gemeentes nemen hun verantwoordelijkheid in deze enorme uitdaging. Ze werken aan een routekaart hoe ze stapsgewijs CO2-neutraal kunnen worden en ontplooien veel duurzame initiatieven. Zonneparken spelen hierin een grote rol, zonne-energie is een perfect middel om gemeentes te vergroenen.

Gemeentes zijn verantwoordelijk voor de 'zoekgebieden' waar de zonneparken kunnen worden gebouwd. Naast het bijdragen aan de klimaatdoelstellingen bieden lokale zonneparken gemeentes ook een aantal andere voordelen. 

Schone energie voor iedereen

Zonneparken bieden inwoners die geen eigen dak of grond hebben waarop ze zonnepanelen kunnen installeren de mogelijkheid om lokale schone energie af te nemen. Dat kan op diverse manieren.

Bijvoorbeeld doordat inwoners via crowdfunding in een zonnepark kunnen investeren. Zo profiteren zij financieel mee en delen mee in de opbrengst. Deze particuliere investering creëert extra betrokkenheid en draagvlak onder inwoners, een mooie bijkomstigheid. 

Samen opwekken, samen profiteren

Lokale energiecoöperaties zijn burgerinitiatieven waarbij gemeentes inwoners aanbiedt om deel te nemen in de lokale energietransitie. Ook met dit initiatief zijn mensen meer betrokken, hebben ze zelf invloed op een duurzame leefomgeving en kunnen ze meedelen in de financiële voordelen van een zonnepark.

Hiervoor zijn diverse interessante regelingen beschikbaar. Een voorbeeld is de PostCodeRoos Regeling, die deelnemers van een energiecoöperatie vijftien jaar lang vrijstelling van energiebelasting biedt over de zonne- of windenergie die gezamenlijk wordt opgewekt in een project.

Gemeentes die een zonnepark succesvol gerealiseerd hebben werken hiervoor vaak samen met een professionele partner die de lokale energiecoöperatie ondersteunt met projectbegeleiding, kennis, en ervaring en in sommige gevallen zelfs een bijdrage levert aan de financiering van het initiatief.  

Gedragscode ‘Zon op Land’

Bij het ontwikkelen van een zonnepark is het van belang om een aantal principes te hanteren, zoals omschreven in de Gedragscode ‘Zon op Land’ van de brancheorganisatie Holland Solar.

In dit plan worden omwonenden betrokken in de keuzes over de locatie, het ontwerp en de mogelijkheid financieel mee te participeren. Hierbij wordt de nadruk gelegd op de meerwaarde die het park biedt aan de omgeving; de natuur en de leefomgeving zal erop vooruit moeten gaan en de omwonenden kunnen ook hiervan meeprofiteren.

Een mooi voorbeeld is Zonnepark Aadijk in Almelo. Hier is rondom het park een pad gemaakt waar mensen kunnen wandelen, gaan lokale imkers bijenkasten plaatsen op het park om de biodiversiteit te bevorderen en is het park een fijne leefomgeving geworden voor hazen, vossen, fazanten en ander wild. Daarbij speelt het park ook een mooie rol als educatieve experience voor scholieren uit de omgeving. 

Kansen en mogelijkheden

Naast zonne-energie zijn er natuurlijk meer duurzame wegen die naar een groen Rome leiden. Zo zet de Gemeente Woensdrecht erop in om alle eigen gemeentegebouwen CO2 neutraal te maken en werkt de Gemeente Groningen eraan om zo snel mogelijk van het gas af te zijn door al in 2035 een slimme, compleet CO2-neutrale stad zijn.

Daarvoor zijn ook andere duurzame energiebronnen nodig dan enkel de zon. De uitdaging waar wij met z’n allen voor staan is er een van de lange termijn. Maar biedt ook op de korte termijn mooie kansen. Elke stap vooruit in de goede groene richting is winst.

Er worden innovatieve businesscases ontwikkeld, energiebesparingen worden gezamenlijk georganiseerd en op allerlei manieren wordt nadacht over hoe we duurzame energieopwekking het beste kunnen organiseren, waarbij praktische en technische zaken in elkaar grijpen.

GreenIPP en Obton helpen gemeentes om deze klimaatambities te bereiken en zijn de partner van het ontwerp, de bouw, financiering en onderhoud tot en met de exploitatie van zonneparken.