Financiering door de gemeenschap - de toekomst van zonne-energie?
Investeren in duurzame energie was traditioneel altijd iets voor de grote spelers op de markt. Nu niet meer. Een jong bedrijf in Nederland realiseert zonne-energieprojecten op basis van kleine investeringen van lokale spelers en gewone burgers.
Sven Pluut ontwikkelde het idee voor zijn bedrijf ZonnepanelenDelen, toen hij in het begin van het afgelopen decennium als internationaal risicoanalist bij een Nederlandse bank werkte.
"De bank had moeit om projecten voor zonne-energie op kleinere schaal te financieren. Elk project beneden de 2 miljoen euro werd afgewezen. "En dat was, in mijn ogen, verspild potentieel, omdat een groot deel van het potentieel van zonne-energie juist in het feit ligt dat het overal kan worden verspreid waar ruimte voor zonnepanelen is", zei hij.
Ondertussen was Sven - die in een appartement in Amsterdam woont - op zoek naar een gelegenheid om een lokaal project voor duurzame energie te realiseren.
"Op mijn gebouw was geen ruimte voor zonnepanelen, maar in de stad als geheel waren talloze ideale plekken voor zonnepanelen. Toen kreeg ik een idee: als ik investeringen kon bundelen met gelijkgestemde burgers en we locaties konden vinden, dan zouden we twee vliegen in een klap slaan", aldus Sven.
Van een pilot tot 95 zonne-energieprojecten
Sven en Matthijs Olieman ontwikkelden al snel een pilotproject – zonnepanelen op het dak van een voetbalvereniging in de stad Groningen – en ze kregen mede-investeerders voor dit project. Hij schreef zich in voor een Business Accelerator-programma, nam ontslag bij de bank en schreef een ondernemingsplan.
In januari 2015 startte zijn bedrijf ZonnepanelenDelen het online platform na een succesvolle investeringsronde voor het benodigde startkapitaal.
"Ik zeg wel eens dat ZonnepanelenDelen de Airbnb is van investeren in duurzame energie, omdat gewone burgers via ons platform rechtstreeks in lokale zonne-energieprojecten van hun keus kunnen investeren – en continu de prestatie van het project kunnen volgen", zegt Sven Pluut.
En op dit moment - vijf jaar na de lancering - heeft ZonnepanelenDelen maar liefst 95 zonne-energieprojecten in heel Nederland weten te realiseren met de steun van meer dan 7.000 particuliere investeerders.
"We noemen het 'community funding', financiering door de gemeenschap. 'Crowdfunding' impliceert iets van een risicovol consumentenproduct, maar wij specialiseren ons alleen in projecten van hoge kwaliteit. We onderzoeken de projecten grondig en volgen ze nauwgezet, om er zeker van te zijn dat een ZonnepanelenDelen-investering niet alleen een betrouwbare maar ook een verantwoorde investering is", legt Sven Pluut uit.
Drie soorten investeerders
ZonnepanelenDelen heeft momenteel investeringen van in totaal 15 miljoen euro. Dat betekent dat de typische deelnemer 2000 euro investeert, maar we accepteren ook een inleg van 25 euro.
"Er zijn drie typen investeerders. Eén type - dat we 'Hans' noemen - is een man van in de vijftig die zich zorgen maakt over de planeet en een deel van zijn pensioenkapitaal wil beleggen om de wereld beter achter te laten voor zijn kinderen en kleinkinderen", legt Sven uit.
Het tweede type - dat we Menno noemen - leest de Financial Times en is voornamelijk geïnteresseerd in het risicoprofiel van zijn beleggingen, terwijl het derde type uit het jongere segment komt en de eigen CO2-voetafdruk wil verminderen en gewend is te leven in het digitale tijdperk.
Persoonlijke interesse in het project
Wat ZonnepanelenDelen onderscheidt van andere beleggingsprojecten, is dat er een nauwe relatie is tussen deelnemers en het zonne-energieproject waarin ze investeren.
"Via ons platform kunnen deelnemers constant de prestatie van hun zonne-energieproject volgen", zegt Sven.
Het is ook een goede manier voor projectontwikkelaars om lokale acceptatie van een project te vergroten.
"Het exploiteren van windenergie stuit op veel weerstand bij de lokale bevolking. Zonne-energie kan gemakkelijk op dezelfde weerstand stuiten, al was het alleen maar omdat we voor de meeste burgers een relatief nieuw iets zijn. ZonnepanelenDelen biedt echter een manier om zowel mensen te informeren over de voordelen van zonne-energie als hen te betrekken bij de taak om ons energiesysteem te transformeren", legt Sven Pluut uit.
Burgerparticipatie – een nieuw criterium voor zonne-energie
De betrokkenheid van burgers maakt een ontwikkeling door van 'leuk als dat zou kunnen' tot 'beslist noodzakelijk' voor elk duurzaam energieproject.
"We zien zeker een trend in Nederland en in heel Europa dat gemeenschappen en overheden burgerparticipatie een mandaat geven bij projecten voor duurzame energie. We beseffen steeds meer, dat we de bevolking mee moeten krijgen, als we de ambitieuze doelstellingen van uitbreiding van onze duurzame energieproductie willen halen", vindt Sven Pluut.
Om de belangstelling en de bewustwording van de naaste buren voor nieuwe zonne-energieprojecten te verhogen, konden projecteigenaren een gratis obligatie van 25 euro in het project aanbieden.
"De energietransitie zal het leven van mensen veranderen en invloed hebben op de manier waarom onze samenleving werkt. Het is niet alleen belangrijk dat iedereen deelgenoot van die transitie wordt, maar ook dat iedereen de voordelen van zonne-energie ervaart. En wij hebben het model daarvoor. Iedereen kan vanaf 25 euro deelnemen in onze zonne-energieprojecten.
Niets is onmogelijk
ZonnepanelenDelen is eigenlijk nog maar net begonnen.
Het bedrijf lanceerde in 2019 een nieuw financieringsproduct waarbij banken aan boord worden gehaald voor 80 procent van de financiering en individuele investeerders 15 procent voor hun rekening nemen. Het nieuwe product betekent dat het bedrijf in staat is nog grotere zonne-energieprojecten te realiseren, en verwacht zijn investeringen te vermenigvuldigen met een factor 17 tot 250 miljoen euro in 2023.
ZonnepanelenDelen heeft onlangs Obton, een Deense investeringsmaatschappij in duurzame energie, verwelkomd. Obton ontvangt waardevolle kennis over het financieren van zonne-energieprojecten door de gemeenschap en ZonnepanelenDelen krijgt toegang tot Obton's ervaring in allerlei verschillende energiemarkten.
"Ons succes hangt af van ons vermogen om bij elk project samen te werken met lokale partners", zegt Sven Pluut, die hoopt in 2020 zijn eerste zonne-energieproject buiten Nederland te kunnen lanceren.